Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον Καρκίνο του Μαστού τον Ιούνιο του 2003 θεμελιώνει αξιώσεις για να εξασφαλίσει για την κάθε γυναίκα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής της, της κοινωνικής της κατάστασης, της ενασχόλησης ή της μόρφωσής της, την πρόσβαση σε άριστης ποιότητας πρόληψη, θεραπεία και παρακολούθηση για τον καρκίνο του μαστού. Το ψήφισμα δίνει επίσης έμφαση στην ανάγκη να συγκροτηθούν αποτελεσματικές Διεπιστημονικές Μονάδες Μαστού.

Οι ελάχιστες προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν την εξειδίκευση της μονάδας και του προσωπικού της είναι να υπάρχει μια Μονάδα Μαστού για κάθε 250.000 με 300.000 πληθυσμού, η μονάδα να είναι αρκετά μεγάλη ώστε να έχει ελάχιστο αριθμό 150 νέο- διαγνωσθέντων καρκίνων μαστού ανά έτος, οι χειρουργοί μαστού να πραγματοποιούν επεμβάσεις σε τουλάχιστον 50 ασθενείς με καρκίνο μαστού ανά έτος και να συμμετέχουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα σε κλινική μαστού. Οι ακτινολόγοι πρέπει να διαβάζουν τουλάχιστον 5000-6000 μαστογραφίες το χρόνο και να υπάρχουν τουλάχιστον δύο εξειδικευμένοι ακτινολόγοι ανά μονάδα.

Οι ασθενείς που αντιμετωπίζονται από μια εξειδικευμένη διεπιστημονική επιτροπή έχουν υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης (9% στην πενταετία και 8% στην δεκαετία). Είναι χαρακτηριστικό ότι μελέτες έδειξαν ότι οι συστάσεις που δόθηκαν από ιατρούς διεπιστημονικής ομάδας ήταν διαφορετικές από αυτές που έδιναν ιατροί που δεν ανήκαν σε ομάδα Κέντρου Μαστού σε ποσοστό 43%.

Πρόσβαση στις διαγνωστικές εξετάσεις:

>90% των γυναικών πρέπει να λαμβάνουν τα αποτελέσματα των απεικονιστικών εξετάσεων το αργότερο σε δύο βδομάδες

>90% των γυναικών με εύρημα στις απεικονιστικές εξετάσεις πρέπει να μπορούν να εκτιμηθούν στην Κλινική Μαστού το αργότερο μετά από 3 εβδομάδες

Τουλάχιστον το 90% των ασθενών με διηθητικό ψηλαφητό ή μη ψηλαφητό καρκίνο μαστού πρέπει να έχουν διάγνωση πριν οδηγηθούν στο χειρουργείο με βιοψία δια βελόνης (core biopsy)

Τουλάχιστον το 85% των ασθενών με In Situ καρκίνωμα πρέπει να έχουν προεγχειρητική διάγνωση με βιοψία δια βελόνης

>90% των γυναικών πρέπει να λαμβάνουν τα παθολογοανατομικά αποτελέσματα της βιοψίας δια βελόνης μέσα σε μία εβδομάδα το αργότερο.

οι προεγχειρητικές μικροεπεμβατικές τεχνικές συντελούν στην:

– Αποφυγή άσκοπων χειρουργείων

– Σωστό σχεδιασμό της επέμβασης και ενημέρωση των ασθενών επί ευρημάτων

Στη βιοψία δια βελόνης (core biopsy) το αποδεκτό ποσοστό μη διαγνωστικών βιοψιών για διηθητικό καρκίνο είναι <5%

Η χρονική απόσταση από την αρχική εκτίμηση στο Κέντρο Μαστού μέχρι την πραγματοποίηση χειρουργικής διαγνωστικής εξέτασης δεν πρέπει να ξεπερνά τις 2 εβδομάδες στο 90% των ασθενών

Σε βιοψίες για καλοήθη ευρήματα δεν πρέπει να αφαιρούνται τμήματα μαστού πάνω από 20 γρ. Σε περίπτωση που έχουν αφαιρεθεί τμήματα μαστού >40 γρ θα πρέπει να συζητηθεί η διαχείριση στο ογκολογικό συμβούλιο.

Εάν η Θεραπεία αρχίζει με χειρουργείο αυτό θα πρέπει να προσφέρεται στο 100% των ασθενών το αργότερο σε 30 ημέρες από την στιγμή που αποφασίστηκε η χειρουργική επέμβαση.

Η γυναίκα με διηθητικό καρκίνο μαστού που θεωρείται υποψήφια για χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού θα πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με αυτό το δικαίωμα επιλογής.

Πάνω από το 80% των γυναικών με τοπικά προχωρημένο καρκίνο μαστού θα πρέπει να υποβάλλονται σε συνδυασμένη θεραπεία αρχικά με εισαγωγική χημειοθεραπεία ακολούθως χειρουργική αντιμετώπιση και ακτινοθεραπεία.

Η επικουρική-συμπληρωματική ακτινοθεραπεία και το όφελός της στην μείωση της τοπικής υποτροπής θα πρέπει να συζητείται με όλες τις γυναίκες που διαγιγνώσκονται με in situ καρκίνωμα του μαστού.

Οι ασθενείς που επιλέγουν ή πρέπει να υποβληθούν σε μαστεκτομή πρέπει να ενημερωθούν για την δυνατότητα άμεσης αποκατάστασης του μαστού και για τις μεθόδους με τις οποίες αυτή πραγματοποιείται.

Εάν δεν ενημερωθούν για την δυνατότητα της αποκατάστασης θα πρέπει να καταγραφεί στο ιστορικό για ποιο λόγο δεν έγινε ενημέρωση.

Φαίνεται σε μελέτες ότι ασθενείς που ξεκίνησαν καθυστερημένα την χημειοθεραπεία –πάνω από τρείς μήνες μετά το χειρουργείο- έχουν 1.8 φορές πιθανότητα να πεθάνουν από καρκίνο μαστού (95 % CI 1.3-2.5) σε σχέση με εκείνες που άρχισαν χημειοθεραπεία σε διάστημα λιγότερο από ένα μήνα μετά το χειρουργείο ακόμα και όταν γίνεται έλεγχος για συγχυτικούς παράγοντες και γίνεται τυχαιοποίηση για την εθνικότητα ή την φυλετική προέλευση των ασθενών.

Σε ασθενείς που δεν υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία η καθυστέρηση της ακτινοθεραπείας πάνω από 8-12 εβδομάδες μετά το χειρουργείο αυξάνει την πιθανότητα της τοπικής υποτροπής.

Σε ασθενείς που υποβάλλονται πρώτα σε χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία συστήνεται να χορηγείται μέχρι 7 μήνες μετά το χειρουργείο.

Οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερωθούν για την διάγνωση καρκίνου μαστού αυτοπροσώπως από τον χειρουργό ή τον παθολόγο-ογκολόγο με την παρουσία ενός συμβούλου νοσηλευτή και ιδανικά και ενός ψυχολόγου και όχι μέσω ταχυδρομείου ή τηλεφωνικώς

Είναι πλέον σαφές σήμερα ότι είναι καλύτερη η θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών όταν αυτή γίνεται από την διεπιστημονική ομάδα του Ογκολογικού Συμβουλίου. Γίνεται με -evidence-based- επιστημονικά τεκμηριωμένες κατευθυντήριες γραμμές, οι ασθενείς είναι ικανοποιημένες, περιορίζεται η επικάλυψη των υπηρεσιών, οι ασθενείς έχουν καλύτερη πρόσβαση σε νέες θεραπείες και ερευνητικά πρωτόκολλα. Η εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών μας επιτρέπει να έχουμε μηχανισμούς αξιολόγησης και εκτίμησης των προσφερόμενων υπηρεσιών με σκοπό την πιο αποτελεσματική και σύντομη μετάβαση από την διάγνωση στη θεραπευτική αντιμετώπιση.

 Βιβλιογραφία

1. The requirements of a specialist Breast Center. Eur J Cancer(2013) 49, 3579-87. ARM Wilson, L Marotti, et al. available at www.sciencedirect.com

2. Surgical guidelines for the management of breast cancer. EJSO (2009)S1-S22. Available at www.sciencedirect.com

3. Nurgalieva ZZ1, Franzini L, Morgan RO, Vernon SW, Liu CC, Du XL Med Oncol. 2013 Mar;30(1):419
Impact of timing of adjuvant chemotherapy initiation and completion after surgery on racial disparities in survival among women with breast cancer.

4. Tsoutsou PG1, Koukourakis MI, Azria D, Belkacιmi Optimal timing for adjuvant radiation therapy in breast cancer: a comprehensive review and perspectives Crit Rev Oncol Hematol. 2009 Aug;71(2):102-16. 10.1016/j.critrevonc.2008.09.002. Epub 2008 Oct 14.

Πηγή: Άλμα Ζωής